* અત્યારે પ્રદૂષણ સમગ્ર વિશ્વ માટે ખૂબ જ ચિંતાનો વિષય છે. વાયુ પ્રદૂષણ, ધ્વનિ પ્રદૂષણ, જળ પ્રદૂષણથી આપણું જીવન ખરાબ રીતે પ્રભાવિત થઈ રહ્યું છે. તેની સંપૂર્ણ અસર માણસ, પ્રકૃતિ અને સમગ્ર વિશ્વ પર અનુભવાઈ રહી છે. અને તેની અસર પણ ધીમે ધીમે સામે આવી રહી છે.
* દર વર્ષે 2 ડિસેમ્બરને રાષ્ટ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
*આ દિવસની ઉજવણીનો હેતુ પ્રદૂષણથી મુક્તિ મેળવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો છે. અને લોકોને તેના વિશે જાગૃત કરવાનો છે. જેથી આપણે આપણી મધર નેચરને તેનાથી બચાવી શકીએ.
ઘટના:-
* રાષ્ટ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ દિવસનો ઈતિહાસ 1984માં ભોપાલ ગેસ દુર્ઘટના સાથે જોડાયેલો છે.
* 1984માં, ભોપાલના એક જંતુનાશક પ્લાન્ટમાંથી લગભગ 45 ટન મિથાઈલ આઈસોસાયનેટ લીક થયું અને આસપાસ વાતાવરણમાં ફેલાઈ ગયું.
*જેના કારણે તે સમયે હજારો લોકોના મોત થયા હતા. આના કારણે ઘણા લોકોને ઘણી શારીરિક અને માનસિક સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
* તે સમયે હજારો લોકોએ ભોપાલ છોડવું પડ્યું હતું. આ દિવસ તે લોકોની યાદમાં ઉજવવામાં આવે છે જેમણે આ દુર્ઘટનામાં પોતાનો જીવ ગુમાવ્યો હતો.
*2 અને 3 ડિસેમ્બર 1984ના રોજ, ભોપાલ ગેસ દુર્ઘટના જેમાં ઝેરી રસાયણ MIC (મિથાઈલ આઇસોસાયનેટ) અને કેટલાક અન્ય રસાયણો ભોપાલ, એમપીમાં જંતુનાશક પ્લાન્ટ UCIL (યુનિયન કાર્બાઇડ ઇન્ડિયા લિમિટેડ) માંથી છોડવામાં આવ્યા હતા.
*500,000 થી વધુ લોકો MIC ઝેરી ગેસના સંપર્કમાં આવ્યા હતા. લગભગ 2259 તરત જ મૃત્યુ પામ્યા અને બાદમાં એમપી સરકારે જાહેરાત કરી કે લગભગ 25,000 લોકો મૃત્યુ પામ્યા.
*તે વિશ્વના ઇતિહાસમાં સૌથી મોટી ઔદ્યોગિક દુર્ઘટના તરીકે ઓળખાય છે.
ઉદ્દેશો :-
* આ દિવસ મનાવવાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ લોકોને જાગૃત કરવાનો, ઉદ્યોગોમાં જાગૃતિ ફેલાવવાનો છે.
*જે પાણી, હવા, જમીન, અવાજ જેવા વિવિધ પ્રદૂષણનું કારણ બને છે, જે પર્યાવરણ અને આરોગ્યને અસર કરે છે.
*આપણે એ ભૂલી ન શકીએ કે ભોપાલ ગેસ દુર્ઘટના જેમાં ઝેરી ગેસ ‘મિથાઈલ આઈસોસાયનેટ (MIC)’ લીક થયો તે વિશ્વની અત્યાર સુધીની સૌથી ખરાબ દુર્ઘટના છે.
કાર્યો:-
* આપણે પ્રદૂષણને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે વિચારો અને યોજનાઓ બનાવવી જોઈએ.
* પ્રદૂષણ અંગે લોકોને જ્ઞાન આપવું પણ જરૂરી છે જેથી વધુ સારું કે સ્વચ્છ વાતાવરણનું નિર્માણ થઈ શકે.
*ભારતમાં સરકારે પ્રદૂષણનો સામનો કરવા માટે ઘણા કાયદાઓ ઘડ્યા હતા.
* જેમ કે દિલ્હીમાં રસ્તા પર ચાલતા વાહનોની સંખ્યા ઘટાડવી, ઓડ ઇવન લાગૂ કરવું. નેશનલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ (NPCB) એ મુખ્ય સંચાલક મંડળ છે, જે નિયમિતપણે ઉદ્યોગોની તપાસ કરે છે કે તેઓ પર્યાવરણીય નિયમોનું પાલન કરે છે કે નહીં.
પ્રદૂષણ ઘટાડવાના વિવિધ ઉપાયો:-
*ઘન કચરાના ઉપચાર અને વ્યવસ્થાપન દ્વારા પ્રદૂષણ ઘટાડી શકાય છે.
*બાયોકેમિકલ કચરાની સુવિધાથી અપશિષ્ટ પ્રદૂષણનો પુનઃઉપયોગ ઘટાડી શકાય છે.
*ઈલેક્ટ્રોનિક વેસ્ટની ટ્રીટમેન્ટ દ્વારા પ્રદૂષણ ઘટાડી શકાય છે.
*સ્વચ્છ વિકાસ તંત્ર પરિયોજના દ્વારા શહેરી વિસ્તારોમાં પ્રદૂષણ ઘટાડી શકાય છે.
(સંકલિત)
– સોલંકી નયના જે.
– આંખો
– સુરત
