બેટી બચાવો, બેટી પઢાવો – બેટી ને સક્ષમ બનાવો
નમસ્કાર,
વાચકમિત્રો
આજે હું આપ સમક્ષ એક ખૂબ જ ગ્રહણ વિષય પર મારી થોડી અંતરની લાગણીઓ શબ્દો દ્વારા રજૂ કરવા જઈ રહી છું – “બેટી બચાવો, બેટી પઢાવો – બેટી ને સક્ષમ બનાવો”. આ માત્ર એક નારા નથી…આ તો સમાજના તાત્કાલિક અને ઊંડા પરિવર્તન માટેની મજબૂત માંગ છે.
દરેક ઘરમાં દીકરી હોય છે. પણ દરેક ઘરમાં દીકરીનો માન સદાકાળ રહે છે એવું જરૂર નથી.દુર્ભાગ્યવશ, આજના આધુનિક યુગમાં પણ ઘણા ઘરોમાં દીકરીના જન્મ સમયે મૌન શોક છવાઈ જાય છે.
જો દીકરીનો જન્મ નહીં થાય તો આવતી પેઢી ક્યાંથી આવશે?જો બેટીને શિક્ષણ નહીં આપીએ તો કઈ રીતે સંસ્કારભર્યું સમાજ ઉદ્ભવશે?જો બેટીને સક્ષમ નહીં બનાવીએ તો કેટલીય પેઢીઓ માટે અંધકાર સતત રહેશે!
બેટી એટલે શું?
બેટી એટલે ઘરની ખુશ્બુ, માતાનું હૃદય, પિતાની શાન, ભાઈની મિત્ર, અને સમાજની શાંતિ.
તેના પહેલા પગલાં ઘરમાં ખુશીની ઘંટ ધ્વનિ કરે છે.
તેના પ્રથમ શબ્દ ઘરમાં ઊજાસ લાવે છે.
અને જ્યારે તે પોતાનું સપનું જીવવા નીકળે છે, ત્યારે તે માત્ર પોતાનું નહિ પણ હજારો સ્ત્રીઓ માટે માર્ગદર્શક બની જાય છે.
સમયની પુકાર – “બેટી બચાવો”
ભારતમાં લિંગાનુપાતની સમસ્યા ઘણાં વર્ષોથી છે. અનેક રાજ્યોમાં બાળકીઓના જન્મનો દર પુરૂષોની સરખામણીએ ખૂબ જ ઓછો છે. એનો મુખ્ય કારણ છે – સમાજમાં દીકરી માટે વર્તાતી પ્રાચીન અને ખોટી માન્યતાઓ.
“દીકરી બોજ છે” – એવું માનનાર લોકો માટે હું એક જ વાત કહીશ:
“દીકરી ક્યારેય બોજ નથી હોતી,
તે તો એવી વહાલી પાંખ છે જે ઘરના સપનાને આકાશ સુધી લઈ જાય છે.”
દુર્ભાગ્યવશ, આજે પણ ઘણા વિસ્તારોમાં લિંગ ચકાસણી અને કેન્યા કરાવવાના કેસ સામે આવે છે. આ માનવતા પર કલંક છે.
જો બેટી બચાવશો નહીં, તો કલ્પના કરો કે ભવિષ્યમાં વિવાહ, માતૃત્વ, અને સંસ્કાર જેવી તમામ બાબતો માટે સમાજ શું કરશે?
“બેટી પઢાવો” – કારણ કે શિક્ષણ એની પાંખ છે
બેટી ને પઢાવવી એ માત્ર તેનો અધિકાર નથી, પણ સમાજની સૌથી મોટી જરૂરિયાત છે.
શિક્ષિત બેટી એટલે:
ઘરના દરેક સભ્ય માટે માર્ગદર્શક
ભવિષ્યની બાળાઓ માટે પ્રેરણાસ્ત્રોત
સમાજ માટે એક જાગૃત નાગરિક
તથા દેશમાં પરિવર્તન લાવતી શક્તિ
બેટી જો શિક્ષિત થાય છે, તો તે માત્ર પોતાનું નહીં, પરંતુ આખા પરિવારનું જીવન બદલી શકે છે.
એક શિક્ષિત દીકરી જ્યારે માતા બને છે, ત્યારે તે પોતાનાં બાળકોને સારું શિક્ષણ આપે છે.
એ રીતે એક શિક્ષિત સ્ત્રી અનેક પેઢીઓ સુધી જ્ઞાનનો પ્રકાશ ફેલાવે છે.
જેમણે પણ આજે દુનિયામાં આગળવધીને દેશ-દુનિયા બદલવા કામ કર્યું છે – જેમ કે કલ્પના ચાવલા, મેલિન્ડા ગેટ્સ, ઇંદિરા નૂઈ, પીવી સિંધુ, માધુરી દીક્ષિત – તેઓ એક દિવસ કોઈના ઘરની બેટી જ હતી.
પણ તફાવત એટલો કે તેમને તકો આપવામાં આવી…તેમને ‘નહી’ નહિ, ‘હા’ કહેવામાં આવી.
“બેટી ને સક્ષમ બનાવો” – કારણ કે હવે સમય છે પોતાની ઓળખ ઊભી કરવાનો
શિક્ષણ મળવું એ શરૂઆત છે.
પણ અસલ સશક્તિકરણ ત્યારે થાય છે જ્યારે બેટી ને પોતાની ઓળખ ઊભી કરવા માટે મોકો મળે.
એ માટે જરૂરી છે:
સમાન તકો
સલામત વાતાવરણ
આત્મવિશ્વાસ
અને પરિવાર, શાળા તથા સમાજનો સહકાર
દિકરીને કહેવું પડશે:
“તું થોડું ઉંચું ઉડી ને બતાવ,
તને પાંજરા માટે નહીં, આકાશ માટે ઊછેર્યું છે.”
આપણે શું કરી શકીએ?
આ પરિવર્તન માત્ર નારાથી નહીં આવે.
આ માટે આપણે દરેકએ નીચેના પગલાં લેવા પડશે:
- બેટીનો જન્મ હર્ષથી ઉજવો
દીકરી પેદા થાય ત્યારે પણ તેટલો જ ઉત્સવ કરો જેટલો દીકરા માટે કરો. - તેણે ભણવાની તકો આપો
દીકરાઓની જેમ દીકરીઓને પણ શ્રેષ્ઠ શાળામાં ભણવા મોકો આપો. - એના સપનામાં રોકટોક નહિ કરો
તેને ડોક્ટર બનાવી હોય કે ડાન્સર, પોલીસ બનાવી હોય કે પાઈલટ – તેની પસંદગીને સમજો. - સલામત અને સમાન વાતાવરણ આપો
બેટીને વિશ્વાસ આપો કે તે પણ આ જગતમાં પૂરા અધિકારથી જીવી શકે છે. - પોતાના ઘરમાં અને શાળામાં નિયમો બનાવીને તફાવત ન રાખો
ભાઈ માટે એક નિયમ અને બહેન માટે બીજો નહીં – સમાન નીતિ જરૂર છે.
આજે કોઈ દીકરી ઊભી થઈ શકે છે…
પોલીસ ઓફિસર બની સમાજની સુરક્ષા કરી શકે છે.
વિજ્ઞાનમાં સંશોધન કરીને દેશને આગળ લઈ જઈ શકે છે.
પોતાનું બિઝનેસ શરૂ કરીને નોકરીદાતા બની શકે છે.
શિક્ષિકા બની અનગણિત નાગરિકો ઘડી શકે છે.
રાજકારણમાં જઈ ને દેશને નવી દિશા આપી શકે છે.
અમે શું માંગીએ છીએ?
એક એવું ભારત જ્યાં દીકરીઓને ડર નથી લાગતો.
જ્યાં તેનો અવાજ દબાતો નથી.
જ્યાં તે કહે શકે છે – “હું છું,
અંતમાં…
બેટી તો માઁ સરસ્વતીનો આશિર્વાદ છે,
તેમાં મમતા છે, સમજદારી છે, શક્તિ છે, અને દિવ્યતા છે.
ચાલો, આપણે બધા મળીને એવો સંકલ્પ લઈએ કે:
દીકરી માટે ભવિષ્ય નિર્માણશું
તેણીને પાંખ આપીશું
અને એક એવું સમાજ ઊભું કરીશું જ્યાં ‘બેટી’ શબ્દ ગૌરવ સાથે ઉચ્ચારાય
સંકલ્પ કરીએ:
“બેટી બચાવશું, પઢાવશું, સક્ષમ બનાવશું –
કારણ કે બેટી નહીં, તો ભવિષ્ય નહીં!”
જય હિન્દ! જય ભારત!
વંદે માતરમ!
નયના જે. સોલંકી
આંખો
કેમ્પસ ડાયરેક્ટર
